Mr. Pieter van Vollenhove aanwezig bij installatie raad van Veiligheid
Mr. Pieter van Vollenhoven bij installatie Onderzoeksraad voor Veiligheid te Den Haag
Mr. Pieter van Vollenhoven is maandag 7 februari 2005 aanwezig bij de installatiebijeenkomst van de Onderzoeksraad voor Veiligheid in de Nieuwe Kerk te Den Haag. De heer van Vollenhoven is door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de heer J.W. Remkes benoemd tot lid en voorzitter van de Onderzoeksraad die per 1 februari 2005 van start gaat. De bijeenkomst wordt onder andere bijgewoond door Hare Majesteit de Koningin, Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Margriet der Nederlanden, minister-president dr. J.P. Balkenende, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de heer J.W. Remkes en minister van Verkeer & Waterstaat, mevrouw drs. K.H.M. Peijs.
De Onderzoeksraad voor Veiligheid gaat vanaf 1 februari integraal onderzoek doen naar mogelijke oorzaken van rampen, zware ongevallen en incidenten. Dit werd tot voor kort per sector verschillend opgepakt. Doel van de onderzoeken is aanbevelingen te kunnen geven aan zowel de overheid als het bedrijfsleven over maatregelen ter vergroting van de veiligheid. De raad is onafhankelijk en richt zich op een breed werkgebied zoals transport, defensie, industrie, natuurrampen, milieu en gezondheid, explosies, grote branden en instortingen.
De Raad voor de Transportveiligheid, waar de heer Van Vollenhoven tot 1 februari voorzitter van is, wordt op 1 februari opgeheven. De taken op het gebied van de transportsector worden overgenomen door de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Tijdens de bijeenkomst wordt ook afscheid genomen van de Raad voor Transportveiligheid, die als voorloper van de raad gedurende vijf jaar werkzaam is geweest.
Pieter van Vollenhoven: waakhond over veiligheid DEN HAAG - Hij typeert zichzelf in zijn nieuwe functie simpelweg als waakhond. Maandag wordt de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) in de Nieuwe Kerk in Den Haag geïnstalleerd. Pieter van Vollenhoven stapte een paar dagen eerder, op 1 februari, geruisloos over van de Raad voor de Transportveiligheid naar de nieuwe raad om op zijn 65e zijn carrière voort te zetten.
Zijn jarenlange lobby voor zo'n raad, die breed onderzoek doet naar de toedracht van rampen, zware ongevallen en incidenten, wordt daarmee bekroond. Van een leien dakje ging het geenszins. Van Vollenhoven: "Pas naar aanleiding van de ramp in Volendam in de nieuwjaarsnacht van 2001 ging het kabinet om." Daarna heeft hij naar eigen zeggen "een enorme strijd" moeten leveren om de onafhankelijkheid van de raad te waarborgen.
In het aanvankelijke wetsvoorstel kregen de ministers van Defensie, Justitie en Binnenlandse Zaken de mogelijkheid in te grijpen in het werk van de Raad om vertrouwelijke informatie te beschermen. Met dank aan de Tweede Kamer is dat opgelost, zoals de Kamer al vanaf het begin van zijn werkzaamheden op veiligheidsgebied Van Vollenhoven tegen de stroom in heeft gesteund. In de jaren tachtig pleitte Van Vollenhoven bij de toenmalige VVD-minister van Verkeer, Smit-Kroes, voor een Raad voor Transportveiligheid, die er na een Kamermotie uiteindelijk in 1999 kwam. "Mijn hele weg is geplaveid met moties van de Kamer."
Van Vollenhoven heeft tot zijn grote tevredenheid ook kunnen afdwingen dat rapporten van de nieuwe raad niet als bewijsmiddel in rechtszaken mogen worden gebruikt. "De burger heeft recht op onafhankelijk onderzoek. De reden is waarheidsvinding: de burger heeft het recht precies te weten wat er is gebeurd. Bij strafzaken mag je zwijgen, maar bij onafhankelijk onderzoek wil je juist bereiken dat mensen alles zeggen."
Voorlopig zal de raad, gehuisvest op een klein 'kantorenpark' op de grens van Voorburg en Den Haag, een aanloopjaar of misschien langer nodig hebben om dossierkennis op de nieuwe werkgebieden op te bouwen. Die variëren van industrie en handel tot milieu, volksgezondheid, bouw en defensie. Bij rampen zoals die in Volendam en de vuurwerkexplosie in Enschede in 2000 zal de raad "als frontlijnorganisatie" op de voorgrond treden, zegt de voorzitter.
Gebeurtenissen op het gebied van terreurbestrijding, vredesmissies, oorlogshandelingen en openbare orde vallen buiten de bevoegheden van de raad. De raad formuleert aanbevelingen ("om lering te trekken") aan de betrokken partijen. Die hebben de wettelijke plicht binnen een jaar te reageren.
Van Vollenhoven krijgt de 'beschikking' over vijftig mensen en een budget van 8,2 miljoen euro. Bij de Raad voor de Transportveiligheid, die is opgegaan in de onderzoeksraad, was dat 5,4 miljoen.
De veiligheid op het spoor is en blijft een vertrouwd terrein voor Van Vollenhoven. Vorig jaar mei had hij nog een aanvaring met minister Peijs van Verkeer na een zwaar ongeluk bij Amsterdam Centraal Station. Een volle intercitytrein botste tegen een rangerende dubbeldekkertrein. Ongeveer twintig mensen raakten gewond. De machinist van een van de treinen bleek een rood sein gemist te hebben.
Het was de zoveelste 'roodlichtpassage'. Onlangs bleek nog dat het aantal incidenten is van 281 in 2003 naar 352 in 2004 gestegen. Van Vollenhoven dreigde te stoppen met het onderzoek naar dit soort ongevallen, als er geen actie werd ondernomen naar aanleiding van eerdere rapporten van zijn raad, waarin werd gepleit voor invoering van een verbeterd beveiligingssysteem. Dan moeten we op zoek naar een nieuwe voorzitter, reageerde Peijs. De twee legden het conflict bij. "Verschillen van inzicht zijn mogelijk en blijven mogelijk", zegt Van Vollenhoven nu.
Hij is een warm pleitbezorger van de nieuwe generatie ATB-systemen. ATB staat voor Automatische Trein Beïnvloeding en dwingt treinen te stoppen, als machinisten een rood sein missen. "Al in 1992, na een ongeluk in Eindhoven, erkenden de Nederlandse Spoorwegen dat het bestaande, uit de jaren vijftig daterende systeem verouderd was", zegt hij. De CDA-bewindsvrouw heeft onlangs aangekondigd dat duizend risicopunten, zoals Amsterdam Centraal, van een verbeterd ATB-systeem worden voorzien.
Europa werkt ook aan een uniform veiligheidssysteem voor treinen in alle lidstaten. In de Kamer gingen na de botsing in Amsterdam stemmen op om versneld over te stappen naar dat systeem in Nederland. Volgens Van Vollenhoven hebben die Europese plannen "het denken" over invoering van de nieuwe generatie ATB in Nederland, die gauw twintig jaar vergt, vertraagd. "We moeten kijken of die Europese ontwikkelingen zo vertragend werken dat de veiligheid in het geding is."
Min of meer onbeantwoord blijft de vraag hoe lang hij voorzitter van de nieuwe raad wil blijven: "Ik zit hier geen twintig jaar meer." Van Vollenhoven vindt het wel "zeer sportief" dat hij benoemd is en dat niet een jeugdiger voorzitter is gezocht. Hij is lid van het Koninklijk Huis en een bekende Nederlander. Maar volgens Van Vollenhoven, in Europees verband ook al langer actief op het vlak van transportveiligheid, is hij buiten de landsgrenzen allerminst zo'n BN'er. "In Brussel kennen ze me uit het vak en weten ze niet eens hoe mijn privé-leven er uitziet."
Mr. Pieter van Vollenhoven is maandagmiddag 7 februari 2005 door staatssecretaris van Defensie C.van der Knaap, in het bijzijn van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Margriet der Nederlanden, bevorderd tot reservist-kolonel van de Koninklijke Luchtmacht. Aanleiding is de benoeming van de heer Van Vollenhoven tot voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid, die vandaag is geïnstalleerd. De heer Van Vollenhoven is tevens Adjudant in bijzondere dienst van Hare Majesteit de Koningin.
De Onderzoeksraad voor Veiligheid gaat integraal onderzoek doen naar mogelijke oorzaken van rampen, zware ongevallen en incidenten. Dit werd tot voor kort per sector verschillend opgepakt. Doel van de onderzoeken is aanbevelingen te kunnen geven aan zowel de overheid als het bedrijfsleven over maatregelen ter vergroting van de veiligheid. De raad is onafhankelijk en richt zich op een breed werkgebied zoals transport, defensie, industrie, natuurrampen, milieu en gezondheid, explosies, grote branden en instortingen. De Raad voor de Transportveiligheid, waarvan de heer Van Vollenhoven voorzitter was, gaat op in de nieuwe raad.
Na zijn doctoraal examen werkte mr. Pieter van Vollenhoven korte tijd als jurist bij de Raad van State, tot hij in het voorjaar van 1966 opgeroepen werd voor de dienstplicht. Tijdens zijn dienstplichttijd was de heer Van Vollenhoven in 1966 werkzaam op de Juridische Afdeling van de Bevelhebber der Luchtstrijdkrachten in Den Haag. In dat verband verrichtte hij onder meer voor het Commando Luchtverdediging in Zeist onderzoek naar vliegtuigongevallen. Op de vliegbasis Gilze-Rijen volgde mr. Pieter van Vollenhoven in 1967 de vliegeropleiding voor het Klein Militair Brevet. Een jaar later werd hij benoemd tot reserve-officier vlieger. Operationeel was hij ingedeeld bij het 300 Squadron op de vliegbasis Deelen.
De bevordering heeft te maken met de nieuwe functie van Van Vollenhoven als eerste voorzitter van de Onderzoeksraad Veiligheid. De raad is belast met onafhankelijk onderzoek naar ongevallen en rampen in onder andere de transportsector, de industrie, de gezondheidszorg maar ook bij Defensie.
Van Vollenhoven: 'veiligheidshiaat' dichten DEN HAAG - Nederland moet duidelijker regelen wie - overheid of ondernemer - verantwoordelijk is voor welk deel van de veiligheid. De kersverse voorzitter Pieter van Vollenhoven van de Onderzoeksraad voor Veiligheid wil meewerken aan de zoektocht naar die goede taakverdeling.
In de nasleep van grote rampen als de vuurwerkramp in Enschede hebben mensen zich geregeld afgevraagd waarom gemeente, provincie of Rijk niet eerder ingrepen. Nederland heeft volgens Van Vollenhoven een "veiligheidshiaat" : een onduidelijke verdeling tussen overheidstoezicht en eigen verantwoordelijkheid.
Dat kan "ernstige consequenties voor de samenleving in zich herbergen in de vorm van een ramp of ongeval", waarschuwde hij maandag. Minister Remkes van Binnenlandse Zaken installeerde van Vollenhoven als eerste voorzitter van de Onderzoeksraad.
De nieuwe raad moet onafhankelijk onderzoek gaan doen naar de oorzaken van rampen, ongelukken en incidenten. Dat kan zijn op het gebied van defensie, transport en industrie, maar ook de gezondheidszorg, natuur en milieu. De Raad voor de Transportveiligheid, de Tijdelijke Commissie Ongevallenonderzoek Defensie en (incidentele) afzonderlijke onderzoekscommissies, zoals de commissie-Oosting voor de vuurwerkramp, behoren daarmee tot het verleden.
Van Vollenhoven is zeer tevreden met de nieuwe raad, omdat deze onafhankelijk is. Hij pleit al jarenlang voor een dergelijk instituut om rampen als die in Enschede tegen het licht te houden.
Remkes juicht de komst van de onderzoeksraad eveneens toe. Deze onderzoekt en denkt immers "in een onafhankelijke positie" na over hoe het verder moet. Dat zal Nederland volgens de minister helpen te leren van de dingen die fout zijn gegaan. "Onze kinderen en kleinkinderen leven vandaag in Nederland in een veiliger wereld dan die van hun grootouders. Dat komt voor een belangrijk deel omdat wij lessen hebben getrokken uit gebeurtenissen waaronder we hebben geleden", aldus de minister.
Mr. Pieter van Vollenhove aanwezig bij installatie raad van Veiligheid
)
