AMSTERDAM - Met de onthulling van een gebrandschilderd raam in de Nieuwe Kerk in Amsterdam en een concert op de Dam is vrijdagavond de viering van het zilveren jubileum van koningin Beatrix begonnen. De jubileumfestiviteiten beginnen hiermee op de plek waar prinses Beatrix op 30 april 1980 de taak van het koningsschap op zich nam.

Foto: ANP

De voorzitter van het Nationaal Comité Regeringsjubileum Timmerman-Buck sprak de jubilaris toe voordat de koningin zelf het nationaal geschenk, het jubileumraam van Marc Mulders onthulde. De Eerste Kamervoorzitter verwees naar de andere glas-in-lood ramen in de kerk die voor een koningin zijn gemaakt, die van Beatrix's grootmoeder, koningin Wilhelmina. "De ramen illustreren de sterke band tussen de Nederlandse staat en de Oranjes, ook van voor 1810. Wat past daarom beter bij dit regeringsjubileum dan een gebrandschilderd raam."

Het thema van het nieuwe raam in de Nieuwe Kerk is 'tuin van het leven'. De maker is in zijn werk geïnspireerd door het idealisme dat doorklinkt in de kersttoespraken van de koningin. Mulders ziet de tuin als symbool voor de hoop op een betere wereld, een plek van verzoening, harmonie en het tuinieren als het zorgen voor eenheid, ordening en continuïteit.

Koningin Beatrix en loopt vrijdagavond, geflankeerd door prins Willem-Alexander en prinses Maxima en gevolgd door de andere leden van de koninklijke familie van de Nieuwe Kerk naar het jubileumconcert op de Dam in Amsterdam.

De koningin woonde de bijeenkomst, samen met bijna de voltallige koninklijke familie, bij in aanwezigheid van onder anderen burgemeester Cohen van Amsterdam en de voorzitter van de Tweede Kamer, Weisglas. Ook de voorzitters van de Staten van de Nederlandse Antillen en Aruba en de premiers zijn aanwezig. Het raam zal vanaf 5 mei voor publiek te zien zijn.

Na afloop van de onthulling van het raam, verplaatsen de hoge gasten zich naar de Dam. Daar begint om 21.30 uur een concert voor de koningin, een cadeau van de gemeente Amsterdam. Violiste Janine Jansen en de Roemeense operaster Angela Gheorghiu treden op onder begeleiding van het Radio Filharmonisch Orkest. De beroemde operazangeres brengt onder meer L'Amour est un oiseau rebelle uit Carmen van Bizet en I could have danced all night uit My fair lady ten gehore. Het immense podium waarop het concert plaatsvindt, wordt normaal gebruikt door de Rolling Stones voor hun Europatour.

Het publiek krijgt op videoschermen een pas de deux te zien, die choreograaf Hans van Manen speciaal heeft gemaakt voor het jubileum. Het concert eindigt rond 23.00 uur met een liefdesduet van Angela Gheorghiu en de acteur Jeroen Willems. Ze zingen het lied 'Liefde van later' van Jacques Brel, deels in het Nederlands en deels in het Frans.

Behalve ongeveer 250 hoogwaardigheidsbekleders, wonen ongeveer zeshonderd genodigden van de gemeente het openluchtconcert bij. Dit zijn gasten die iets hebben met het getal 25. Ze zijn bijvoorbeeld 25 jaar oud of 25 jaar getrouwd. Daarnaast heeft de gemeente nog eens 4500 gratis kaarten vergeven voor het evenement. Overigens zijn niet alle kaarten uitgedeeld, want de gemeente had plaats voor 6000 personen.

De Nederlandse Spoorwegen (NS) heeft voor de koninginnedagvieringen in het land extra treinen ingezet. Vrijdagavond rijden extra treinen rondom Den Haag voor de jaarlijkse Koninginnenach. Zaterdag rijden langere treinen om feestgangers van en naar Amsterdam te vervoeren. De NS heeft extra maatregelen genomen om ongeregeldheden op de stations en in de treinen te voorkomen. Vanaf vrijdagavond 19.00 uur en op Koninginnedag geldt op de stations van de NS en in de treinen een alcoholverbod.

Koninginnedag begint in Den Haag in de Ridderzaal met een speciale Verenigde Vergadering van de Staten-Generaal. De aanwezige Kamerleden zijn allemaal in gezelschap van een 25-jarige. Na de plechtigheden brengen vierhonderd scholieren en 250 volwassenen op het Binnenhof een ouderwetse aubade aan de koningin. De viering met het volk kan hierna beginnen met de wandeltocht van de koninklijke familie door Scheveningen. De dag wordt afgesloten met een feest op het Haagse Malieveld, waar niet alleen de koningin en haar gevolg, maar ook nog talloze vips en gewone mensen uit alle delen van het land voor zijn uitgenodigd.